Spotify ทำความรู้จักโมเดลธุรกิจเสียงเพลง Netflix ที่ยิ่งใหญ่ได้แม้ไม่ใช่ค่ายเพลงกว่าทศวรรษที่ผ่านมา เทคโนโลยีดิจิทัลได้ disrupt สะเทือนไปแทบทุกวงการ โดยส่วนแรก ๆ แอพมือถือ 2024 ที่โดนก็คือวงการเพลงเริ่มจากปลายทศวรรษ 1990’s ต่อมาถึงต้นทศวรรษ 2000’s ทั่วโลกเริ่มมีการเผยแพร่และโหลดไฟล์เพลงละเมิดลิขสิทธิ์กันมากมาย เช่น ผ่านโปรแกรม Napster โดยแทบทั้งหมดทำกันฟรี ๆส่วนในไทย ยุคนั้นนอกจากโหลดเพลงเถื่อนตามกระแสโลกแล้ว ก็มี “ซีดีเถื่อน” แผ่นละต่ำร้อยบาท ซึ่งใน 1 แผ่นมีเพลงหลายร้อยเพลงวางขายกันทั่วไป Twitch
จนกระทั่งในปี 2001 Apple เปิดตัวระบบรวมคอนเทนต์ถูกลิขสิทธิ์ทั้งเพลง หนัง ฯลฯ ในชื่อ “iTunes” ซึ่งถือว่าเป็นผู้บุกเบิกธุรกิจขายเพลงออนไลน์มาถึงปัจจุบัน ก่อนที่จะแตกแขนงเป็น Apple Music ในปี 2015แต่ปัจจุบันถ้าดูจากส่วนแบ่งตลาดในธุรกิจนี้ ผู้นำในวงการกลับเป็น “Spotify” บริการฟังเพลงแบบสตรีมมิ่งออนไลน์จากประเทศสวีเดน แอพมือถือ 2024
โดยจากข้อมูลส่วนแบ่งตลาดบริการ “ฟังเพลงแบบสตรีมมิ่ง” ล่าสุดนั้น Spotify ครองส่วนแบ่งอยู่ประมาณ 32% เหนือกว่าผู้มาก่อนอย่าง Apple Music ภายใต้ iTunes ซึ่งครองอยู่ที่ 16 % แม้รายหลังจะมีแถมมาให้แล้วในไอโฟนและไอแพดก็ตามประวัติ Daniel Ek (แดเนียล เอ็ก) ผู้ก่อตั้ง “สปอติฟาย” เป็นอย่างไร? และการ “ฟังเพลงแบบสตรีมมิ่ง” คืออะไร? มีโมเดลธุรกิจอย่างไร ?… อ่านกันได้ในเรื่องนี้เลย
ตั้งทีมรับจ้างทำเว็บ – เก็บเงินล้านตั้งแต่วัย 14
Spotify Daniel Ek เกิดเมื่อปี 1983 ที่เมืองสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน มียายเป็นอดีตนักร้องโอเปร่า และมีตาเป็นอดีตนักเปียโนอาชีพ แดเนียลสูญเสียพ่อไปตั้งแต่ยังเด็ก จากนั้นก็มีพ่อเลี้ยงที่ทำงานเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์แดเนียลจึงมีพื้นฐานครอบครัวที่ส่งให้เขามีความสนใจทั้งเรื่องเพลงและเรื่องไอทีมาตั้งแต่เด็ก และได้กีตาร์เป็นของขวัญตั้งแต่อายุแค่ 5 ขวบ และเริ่มฝึกเล่นเป็นตั้งแต่ช่วงนั้น Twitch
แต่เมื่อโตขึ้นเข้าสู่วัยรุ่น แววด้านไอทีกลับฉายออกมาแรงแซงด้านอื่น ๆ เพราะแค่ในวัย 14 ปี แดเนียลก็เริ่มรับจ้างทำเว็บ โดยคิดค่าแรงถูกกว่ารายอื่นทั่วไปมาก ๆ เพื่อดึงดูดลูกค้าได้มากรายซึ่งแม้จะมีลูกค้ามาก แต่ก็ไม่เกินรับไหว เพราะเด็กชายแดเนียลได้เตรียมสอนการทำเว็บให้เพื่อน ๆ Netflix วัยเดียวกันไว้ก่อนหน้านั้นแล้ว เพื่อจ้างมาช่วยกันทำงานที่รับมา จนมีรายได้สูงถึง 15,000 ดอลลาร์ต่อเดือนหรือเทียบเป็นเงินไทยกว่า 5 แสนบาทและเมื่อเรียนจบมัธยมปลายไฮสคูล แดเนียลก็ได้เข้าเรียนต่อด้านวิศวกรรมศาสตร์ในสถาบันเทคโนโลยีแห่งสวีเดน แต่ไม่นานก็เบื่อที่ต้องเรียนทฤษฎีต่าง ๆ จนตัดสินใจดรอปเรียนออกไปทำงานเต็มเวลาในช่วงปี 2002
หนุ่มน้อยมหาเศรษฐี ผู้หลงแสงสีแต่กลับใจได้
ชีวิตทำงานช่วงแรกของแดเนียลเปลี่ยนงานสั่งสมประสบการณ์หลายบริษัท ทั้งงานในบริษัทโฆษณา Tradedoubler, ไปจนถึงงานประธานฝ่ายเทคนิคในบริษัทเกม Jajja Communications AB และบริษัท Stardollต่อมาแดเนียลก็ได้ก่อตั้งบริษัท Advertigo ทำธุรกิจโฆษณาออนไลน์ Netflix แล้วก็ขายกิจการไปในปี 2006 กลายเป็นเศรษฐีในวัยแค่ 23 ปีหลังขายกิจการ แดเนียลก็ใช้จ่ายเงินที่ได้มาอย่างมือเติบ เช่น สะสมรถสปอร์ตซูเปอร์คาร์ตัวทอป แล้วขับออกตระเวนนั่งเมาตามไนต์คลับหรูแทบทุกคืน จนเบื่อหน่ายไปเองพร้อมกับอาการซึมเศร้าและเงินทองที่ร่อยหรอลงอย่างน่าใจหาย แอพมือถือ 2024
หันหลังให้แสงสี – ก่อตั้ง Spotify
จากนั้นไม่นาน แดเนียลก็ทบทวนตัวเอง แขวนแก้วเหล้า ย้ายบ้านเข้าไปอยู่ใกล้ป่านอกตัวเมือง ใช้เวลาว่างนั่งเล่นกีตาร์ และพูดคุยหารือกับอดีตเจ้านายเก่าผู้เป็นประธานบริษัทเทรดดับเบลอร์ คือนาย Martin Lorentzon (มาร์ติน ลอเรนต์ซอน) ซึ่งอายุมากกว่าเขาถึง 15 ปี Twitch
ซึ่งต่อมาไม่นาน มาร์ติน ลอเรนต์ซอน ในช่วงนั้นเพิ่งได้เงินกว่า 70 ล้านดอลลาร์จากการขายหุ้นบริษัทเทรดดับเบลอร์ที่เขาก่อตั้งมา ก็ร่วมทุนและร่วมมือกับ แดเนียล เอ็ก ก่อตั้งกิจการSpotifyร่วมกันในปี 2006 ที่เมืองสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดนนั่นเองงานหนักช่วงแรกของบริษัท คือการออกตระเวนขอเจรจาเรื่องลิขสิทธิ์เพลงและการแบ่งรายได้กับค่ายต่าง ๆ ซึ่งช่วงต้น ๆ นั้นก็แทบไม่มีค่ายเพลงไหนสนใจร่วมด้วย
นั่นทำให้แดเนียลต้องพลิกแพลงหาวิธีต่าง ๆ เช่น ส่งมือถือที่มีแอปSpotifyรุ่นทดลอง (ยังไม่เปิดตัว) ให้ผู้บริหารค่ายลองใช้ โดยใส่เพลงของค่ายนั้น ๆ เอง (ทั้งที่ยังไม่ได้ซื้อลิขสิทธิ์) เพื่อให้ผู้บริหารได้เข้าใจไลฟ์สไตล์การฟังเพลงแห่งอนาคตไปด้วยกัน Netflix
หลังจากความพยายามถึงราว 2 ปี ค่ายเพลงต่าง ๆ ก็เริ่มยอมรับและร่วมมือด้วย จนสามารถเปิดตัวแอปจริงให้คนทั่วไปดาวน์โหลดได้เมื่อปี 2008“สปอติฟาย” เลือกตีตลาดในสวีเดนบ้านเกิดก่อน ต่อด้วยประเทศอื่น ๆ ในภาคพื้นยุโรป ก่อนจะบุกตลาดเพลงอเมริกาในปี 2011แล้วในปี 2012 นิตยสารใหญ่แห่งวงการเพลงอย่าง Billboard ก็เริ่มนับยอดขายเพลงผ่านแอปสตรีมมิ่งเข้าไว้ในการจัดอันดับ Billboard Chart ที่เคยนับแต่ยอดขายแผ่นขายเทปมายาวนานด้วย แอพมือถือ 2024
